Sait Rahim
Latest posts by Sait Rahim (see all)
- Döngü - 25 Nisan 2021
- Özgürlük Adına - 25 Nisan 2021
Germen edebiyatının en eski destanı olan ve günümüze ulaşan Beowulf destanı kimliği bilinmeyen bir şair tarafından yazılan destansı bir şiirdir. İskandinavya’dan İngiltere’ye göçen Germen kabilelerinin eski vatanları olan Geatland bölgesinde geçen bu destan, Beowulf adında ki olağanüstü güçlü, korkusuz ve yardımsever bir savaşçının yaşadıklarını anlatır.
Beowulf’un günümüze kadar kaybolmama sebebi önce sözlü edebiyat ile birlikte nesilden nesli aktarılması sonra ise yazıya geçirilebilmiş olması olarak düşünülür. Beowulf destanı bir Anglosakson destanı olmasına rağmen, Anglosaksonların yerine İskandinavyalılardan bahseder. Çünkü İskandinavya, Anglosaksonların anayurdudur. Anonim bir eser olduğu için kim tarafından yazıldığı bilinmese de 6. Yüzyılın başlarında geçen olayları anlatır. Beowulf’u bu kadar eşsiz kılan en önemli özelliklerden biri içinde barındırdığı iyilik ve kötülük savaşının her yüzyıla uygulanabilecek olmasıdır. Beowulf destanı adını 1805 yılında adını alır ve 1815 yılında ilk kez basımı yapılır. 1930’lu yılarda Anglosakson dilleri konusunda uzman olan J.R.R. Tolkien, Beowulf destanı üzerinde ki çalışmalar yapmış ve ‘Beowulf: Monster And The Crıtıcs’ adındaki kitabını yayınlamıştır. Beowolftan esinlenerek Hobbit’i yazdığı da söylenir. Destan hakkında pek çok kitap ve film yayınlanmıştır.2007 yılında başrolünü Ray Winstone’un oynadığı ‘Beowulf Ölümsüz Savaşçı’ filmi benim en beğendiğim yapıtlardan biridir. Bu filmde anlatılan konu ise şöyledir.
Kral Hrothgar adında cömert ve adil bir kral vardır. Halkı onu çok sevmektedir. Fakat kapısında olan bir bela vardır. Kazandıkları onca zaferleri kutlamak için büyük bir etkinlik düzenler ve insanlar orada çılgınca eğlenirler, savaş ganimetleri dağıtılır ve halk o geceyi olabildiğince eğlenerek kutlar. Ancak insanların yüksek sesle şarkı söyleyerek eğlenmesi, bu yüksek sesten çok rahatsız olan Grendel adındaki bir canlının acı çekmesine neden olmaktadır. Grendel bu eziyete daha fazla dayanamaz ve insanların olduğu salona gelip eğlenceyi tüm herkesi öldürerek kan ile bitirir. O gece oradan bir kaç kişi dışında kimse sağ çıkamaz. Kral Hrothgar’ın en iyi savaşçıları bile Grendel’a karşı hiç bir şey yapamaz. En sonunda Hrothgar canavarı dövüşe davet eder ama Grendel, Hrothgar’a dokunmaz ve oradan çıkıp mağarasına annesinin yanına geri gider. Annesi Grendel’a insanlara saldırdığından dolayı kızar ve bir daha yapmaması için uyarır. Grendel insanların ona eziyet ettiğini ancak kral Hrothgar’a dokunmadığını söyler.
O geceden sonra Kral emriyle büyük salon kapatılır ve eğlenmeyi, şarkı söylemeyi yasaklanır. Ardından Grendel’in kellesine ödül koyulur. Grendel’in yaptığı katliam ozanlar tarafından herkese anlatılır. Bu katliamı duyan Geatler’in ünlü savaşçısı Beowulf adamlarını alıp yola çıkar.
Fırtınalı bir deniz yolcuğunun ardından Beowulf ve adamları Kral Hrothgar’ın yanına gelir, kendisini ve halkını Grendel’dan kurtaracağına söz verir ve Grendel’in tekrardan gelmesi için o gece salonun tekrardan açılmasını, canavarı tuzağa çekmek için eğlence düzenlenmesini ister. O gece halk tekrardan toplanır gece boyunca eğlenirler. Gecenin ilerleyen saatlerinde Beowulf ve askerleri Grendel’ın gelmesi için şarkılar söyler ve beklemeye koyulurlar. Beowulf canavarla eşit şartlarda adil dövüşmesi için zırhlarını ve kıyafetlerini çıkarıp bekler. Çok geçmeden Grendel kapıda belirir. Beowulf’un adamları Grendel’a saldırırlar bu sırada canavarı dikkatlice izleyen Beowulf onun zayıf noktasını bulur ve kulak zarını parçalayıp kolunu kopartır. Fakat Beowulf’un bilmediği şey canavarın şeytani bir annesi olduğudur. Grendel kolu kopmasına rağmen annesinin yanına gidip mağarada ölür. Zafer ile birlikte Beowulf ve adamları rahatlarlar.
Grendel’ın annesi oğlunun ölmesine dayanamaz gece daha bitmeden salona gelir ve salonda bulunan bütün insanları öldürür. Gözlerini açtığında adamlarının ve halkın öldüğünü gören Beowulf bunun üzerine Kral Hrothgar ile konuşur ve intikam yemini ederek Grendel’in annesinin yerini öğrenip yola koyulur. Canavarın inine gelen ve içeri giren Beowulf yaratık beklerken karşısında büyüleyici güzellikte bir kadın görür, Beowulf çok etkilenir. Kadın Beowulf’a zenginlik, şöhret ve krallık bahşedeceğine söz vererek onunla bir anlaşma yapar ve giden oğluna karşılık bir tane oğul ister. O zaman anlarız ki Hrothgar daha önce bu kadınla karşılaşmış ve Grendel Hrothgar’ın oğludur ancak bunu kimse bilmemektedir. Beowulf bu anlaşmayı kabul etmesiyle birlite lanet Hrothgardan Beowulf’a geçer ancak Beowulf bunun bir lanet olduğunu başında anlayamaz. Canavarın ininden çıkıp kralın yanına giden Beowulf canavarı öldürdüğünü, artık herkesin rahat olması gerektiğini söyler. Halk artık rahattır eğlenceler tekrardan başlar. Grendel’in annesinin öldüğüne bir türlü inanamayan kral, Beowulf ile baş başa konuşmak ister. Kral ile konuşması sırasında kral, Beowulf’a Grendel’in annesi artık benim lanetim değil dediğinde Beowulf gerçeği anlar. Hrothgar salonda bulunan halkına seslenir, Lord Beowulf’un büyük bir kahraman olduğunu Grendel’i ve onun annesini öldürdüğünü kendisinin bir varisi olmadığı için onu varis seçtiğini ve tüm krallığını kendisinden sonra Beowulf’a bıraktığını söyler. Hemen ardından yüksek kulenin balkonundan aşağıya atlayıp intihar eder ve bahşedilen kehanet gerçekleşir Beowulf Kral olur.
Savaşlar ve zaferler ile geçen uzun yılların ardından Beowulf artık yaşlanmıştır, tıpkı o güzel kadının söylediği gibi şanı ve şöhreti herkes tarafından bilinmektedir ve canavar katili olarak anılmaktadır. Beowulf yıllar geçtikçe lanetinin onun için çok ağır yük olduğunu artık daha iyi anlamaktadır. Bir savaşı sırasında bir işgalci ile şavaşırken “beni neden öldüremediğini biliyor musun? Çünkü çok ama çok uzun yıllar önce, henüz gençken öldüm.” demesi bunun bir örneğidir. Bu yükün altında daha fazla duramayan Beowulf artık zamanının geldiğini düşünerek şeytan ile yaptığı anlaşmayı bozar ve bunun hemen ardından bir ejderha şehre saldırmasıyla yıllar sonra tekrardan kadının inine gider ve daha fazla devam etmeyeceğini artık bir son bulması gerektiğini Grendel’in annesine söyler ancak bu sefer onu bir ejderha beklemektedir, bu ejderha Beowulf’un oğludur. Tıpkı Hrothgar’ın şeytanla anlaşma yapıp Grendel’in doğmasını sağlaması gibi Beowulf’un yaptığı anlaşma da bu ejderhanın doğmasını sağlamıştır. Tıpkı Grendel da olduğu gibi ejderhanın da zayıf noktası vardır. Beowulf ile aralarında geçen destansı bir mücadelenin ardından Beowulf canavarın göğüs kafesini yarar ve kalbini sökerek onu öldürür fakat şeytan ile yaptığı anlaşmayı bozduğundan dolayı artık kendisi de bir ölümlü olmuştur ve ejderha ile birlikte düşerek kendisi de ölür. Beowulf öldükten sonra en yakın dostu Wiglaf tören düzenler. Beowulf’u bir gemiye koyup yakarlar. Beowulf için bu dünyada yaptıkları olup olabileceği her şeyidir ve bu artık bitmiştir. Arkasında nesilden nesile anlatılacak bir hikaye bırakır, krallık Beowulf’un ölmeden önce ki son isteği üzerine dostu Wiglaf’a kalır. Wiglaf, Beowulf’u son yolcuğuna uğurlarken kötülük tüm güzelliği ile bu sefer Wiglaf’a görünür ve iyilik ve kötülük arasında ki döngü tekrardan başlar.
Kişiler gelir ve giderler. İsimler değişir, çağlar değişir. İyilik ve kötülük her zaman var olacaktır. Her zaman kötülük karşısında duracak kahramanlar da olacaktır. Bunun karşısında verilecek büyük mücadeleler olacaktır. Bizim çağımız geçip giderken yeni bir çağ başladığında anlatılacak olan destanlar yazılacaktır. Günah olacaktır. İnsanoğlu yine hatalar yapacak sonra yine bedeller ödeyecektir. Çark hiç durmadan dönmeye devam edecektir. Beowulf’un yaşadığı destansı hayatı yine kendine yakışır bir şekilde son bulmuştur.